Europejski Trybunał Praw Człowieka jest europejskim organem sądownictwa międzynarodowego powołany z siedzibą w Strasburgu. Orzeka w sprawach praw człowieka tj. prawa do życia, prawa do rzetelnego procesu sądowego, wolności myśli, sumienia i wyznania, prawa do poszanowania mienia i innych.

Prawa człowieka, jako jedna z najważniejszych idei we współczesnych stosunkach międzynarodowych, znajdują szczególne miejsce w polskim systemie prawnym.  Możesz wnieść skargę do Trybunału, jeżeli uznasz, że osobiście i bezpośrednio zostałeś́ ofiarą naruszenia praw i gwarancji zawartych w Konwencji Praw Człowieka lub jej protokołach. Naruszenie to musi być́ popełnione przez jedno z Państw, które zobowiązało się̨ przestrzegać́ praw zawartych w Konwencji. Nim jednak wniesiesz skargę, pamiętaj, aby została wyczerpana procedura sądowa lub sądowo administracyjna przed Państwem, gdzie prowadzisz spór (razem z dostępnymi środkami odwoławczymi) Dopiero ostateczne zakończenie sprawy uprawnia Cię do skierowania sprawy do Trybunału.

Trybunał nie jest dodatkową instancją odwoławczą od np. wyroków polskich sądów, nie może ich zmieniać lub uchylać. Trybunał nie zajmuje się skargami na działania osób prywatnych, przedsiębiorstw, spółek, spółdzielni czy fundacji, o ile nie wykonują one zadań zleconych przez administrację państwową. Naruszenie praw określonych w konwencji musi dotyczyć strony bezpośrednio i osobiście. Nie znaczy to jednak, że sam skarżący musi być koniecznie osobą fizyczną, skargę może też złożyć np. osoba prawna – przedsiębiorstwo czy stowarzyszenie.

Termin do złożenia skargi to 6 miesięcy od daty podjęcia ostatecznej, prawomocnej decyzji w sprawie, o którą chodzi.

Pamiętajmy, że w mediach społecznościowych nie jesteśmy anonimowi, a za mowę nienawiści tzw. „hejt” możemy ponieść odpowiedzialność cywilną a nawet karną. Sieciowy „hejt”, czyli komentarze negatywne w sposób często nieuzasadniony, a nawet agresywny czy nawołujący do fizycznej przemocy, mogą naruszyć nasze dobra osobiste w sieci.

”Hejt” internetowy jest tym samym, czym nienawiść wyrażana w świecie realnym. Ubliżając komuś w sieci narażamy się na taką samą odpowiedzialność, jakbyśmy robili to w sklepie, na ulicy czy w szkole. W razie naruszenia czyichś dóbr osobistych możemy zostać zobowiązani do publicznego przeproszenia, do usunięcia danego komentarza lub wpisu a nawet do zapłaty zadośćuczynienia lub zapłaty na wskazany przez poszkodowanego cel społeczny.

Reklamacja, rękojmia, niezgodność towaru z umową, czy gwarancja. To pojęcia, z którym najczęściej spotykają się konsumenci. Co one jednak tak naprawdę oznaczają? Odpowiedzialność np. sprzedawcy za wadliwy towar w ramach rękojmi, nie pokrywa się z odpowiedzialnością producenta z tytułu gwarancji, jak również nie jest tożsama z uprawnieniami wynikającymi z tzw. sprzedaży konsumenckiej.

Rękojmia, także ta wynikająca ze sprzedaży konsumenckiej, jest regulowana przez przepisy kodeksu cywilnego (art. 560 i nast.). Zakres uprawnień gwarancyjnych jest w znacznym stopniu regulowany w umowie zawartej przez gwaranta z nabywcą rzeczy.

Rękojmia to odpowiedzialności kontrahenta za wadliwy towar lub wadliwe świadczenie. Poszkodowany wskutek ujawnienia się wady ma ustawowe prawa (np. żądanie usunięcia wady poprzez dokonanie bezpłatnej naprawy) wobec kontrahenta, który odpowiada niezależnie od swojej winy. Oznacza to, że np. sprzedawca wadliwej rzeczy nie może tłumaczyć się, że nie zawinił, bo np. nie produkuje sprzedawanych rzeczy i nie ma tym samym wpływu na ich jakość. Rękojmia obowiązuje przy umowie sprzedaży (sprzedawca odpowiada względem kupującego za wady fizyczne lub wady prawne sprzedanych towarów), przy umowie o dzieło (wykonawca odpowiada za wady wykonanego dzieła – np. za wadliwie wykonany mebel), przy umowie o roboty budowlane (wykonawca odpowiada za wady obiektów budowlanych), jak również przy umowie najmu (wynajmujący odpowiada za wady uniemożliwiające korzystanie z wynajmowanego lokalu – np. za nieprawidłowo funkcjonujące ogrzewanie).

Gdy nabywca otrzymuje wraz towarem dokument gwarancyjny, który określa warunki oraz termin, w ciągu, którego gwarant (np. producent, który nie jest sprzedawcą) odpowiada względem kupującego za to, że we wskazanym okresie nabyta rzecz będzie w pełni sprawna i funkcjonalna.

Niekiedy lepszym rozwiązaniem, jest np. domaganie się naprawy wadliwej rzeczy z powołaniem się na gwarancję, albowiem producent udzielający gwarancji zazwyczaj dysponuje wyspecjalizowanym personelem i fachowym serwisem, który zapewni szybkie i bezkonfliktowe usunięcie wady. Tymczasem dochodzenie uprawnień od sprzedawcy na podstawie rękojmi może okazać się czasochłonne i niesatysfakcjonujące, zwłaszcza, gdy mamy do czynienia ze sprzedawcą internetowym, który neguje wadliwość sprzedanych towarów z tej tylko przyczyny, że po prostu nie będzie w stanie usunąć nawet niewielkich wad Niemniej należy pamiętać, że nie zawsze przy korzystaniu z gwarancji nabywca będzie uprawniony do wymiany rzeczy na nową wolną od wad. Nie będzie też mógł odstąpić od umowy sprzedaży. Takie uprawnienia daje ustawowa rękojmia.

Przejście dla pieszych oznakowane jest białymi pasami i służy wyłącznie pieszym do przekraczania jezdni. Rowerzysta zgodnie z Prawem o ruchu drogowym zobowiązany jest zejść z roweru i przeprowadzić go po przejściu dla pieszych, jeśli chce przekroczyć jezdnię w tym miejscu. Zabronione jest przejeżdżanie rowerem po pasach dla pieszych, a zgodnie z taryfikatorem mandatów karnych: „jazda wzdłuż po chodniku lub przejściu dla pieszych innym pojazdem niż silnikowy – 100 zł”.

Może się zdarzyć, że policja ukarze rowerzystę nawet karą grzywny do 3 tys. zł jeżeli rowerzysta naruszy przepisy bezpieczeństwa lub porządku ruchu na drogach publicznych zgodnie z art. 97 kodeksu wykroczeń.

Rowerzysta może przejechać przez jezdnię wzdłuż pasów dla pieszych, wyłącznie, gdy wyznaczony został przejazd rowerowy.

Prawo budowlane nie wymaga ani pozwolenia na budowę ani zgłoszenia przy budowie wiaty o powierzchni do 50 m² na działce, na której znajduje się budynek mieszkalny. Na jednej działce do 1000 m² można w ten sposób wybudować nawet dwie wiaty. W ten sposób możesz wybudować sobie na działce wiatę garażową na samochód. Również budując ogrodzenie nie musisz zgłaszać tej budowy ani występować o pozwolenie na budowę, gdy ogrodzenie jest mniejsze niż 2,20 metra.

Jeśli operator telefoniczny lub twój dostawca telewizji kablowej wysyła do Ciebie informację o zmianie regulaminów, to masz prawo nie przyjąć zmian w regulaminach i bez żadnych konsekwencji możesz wypowiedzieć umowę usług telefonicznych lub telewizji kablowej.

Wystarczy napisać oświadczenie o wypowiedzeniu umowy z uwagi na zmiany w regulaminie dostawy usług i wysłać do operatora lub dostawcy usług w terminie przed wejściem w życie nowych regulaminów. W takim wypadku nie zapłacisz kar umownych.

Ceną za towar jest kwota pieniężna, którą trzeba zapłacić za towar lub usługę. W cenie zawarty jest podatek VAT oraz podatek akcyzowy, jeżeli towary lub usługi podlegają takim obciążeniom.

Towary oferowane do sprzedaży oznacza się wywieszkami wskazującymi nazwy handlowe, ceny oraz oznaczenie miar, nazwę producenta i inne oznaczenia identyfikacyjne towaru. Jeżeli na wystawie, w witrynie, na wywieszce na półce, na naklejce na towarze oznaczona jest konkretna, to oznacza, że sprzedawca poinformował nas o cenie, jaką jesteśmy zobowiązani zapłacić za dany towar. Jeżeli cena w kasie okazuje się być wyższa od ceny na wywieszce, to jesteśmy zobowiązani zapłacić tylko cenę niższą (z wystawy)

Zgodnie z treścią art. 175 § 1 k.p.k.: „Oskarżony ma prawo składać wyjaśnienia; może jednak bez podania powodów odmówić odpowiedzi na poszczególne pytania lub odmówić składania wyjaśnień. O prawie tym należy go pouczyć”. Prawo do odmowy składania wyjaśnień lub odpowiedzi na pytania to prawo do milczenia. Prawo do milczenia przysługuje podejrzanemu i oskarżonemu na każdym etapie postępowania karnego i w każdym momencie podejrzany lub oskarżony może z tego prawa zrezygnować.

Możliwość skorzystania z prawa do milczenia nie może być traktowane, jako przyznanie się do winy, uzasadnienie surowszej kary czy też wzmocnienie podejrzenia popełnienia przestępstwa oraz jako utrudnianie procesu. Podejrzany czy też oskarżony nie musi uzasadniać możliwości skorzystania z prawa do milczenia i nie musi nawet składać oświadczenia, że odmawia odpowiedzi lub wyjaśnień.

W postępowaniu karnym przyjmuje się, że oskarżony nie ma obowiązku do samooskarżania się, a ramach tej zasady przysługują mu dwa rodzaje prawa do niedostarczania dowodów przeciwko sobie: prawo do kłamstwa i prawo do milczenia. Prawo do milczenia polega na możliwości odmowy składania wyjaśnień lub zeznań oraz prawie do odmowy odpowiedzi na pytania.

Pamiętaj także, że jeśli jesteś przesłuchiwany/ przesłuchiwana w charakterze świadka, możesz uchylić się od odpowiedzi na pytanie, gdy może ona narazić Ciebie lub osobę najbliższą na odpowiedzialność za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe.

Stalking to nic innego jak prześladowanie lub nękanie. Grozi za to przestępstwo kara pozbawienia wolności do lat 3, a w przypadkach kwalifikowanych do lat 10.

W art. 190a kodeksu karnego wskazano, że jest to przestępstwo przeciwko wolnościom człowieka: „kto przez uporczywe nękanie innej osoby lub osoby jej najbliższej wzbudza u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia lub istotnie narusza jej prywatność, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3”.

Uporczywym nękaniem jest prześladowanie drugiej osoby, śledzenie, obserwowanie, nachodzenie, utrudnianie normalnego funkcjonowania, notoryczne dokuczanie innej osobie, a nawet niechciane SMS-y i email-e, obraźliwe i głuche telefony, podszywanie się pod inną osobę w Internecie np. w portalach społecznościowych (Facebook, Instagram, Twitter itp.), na forach oraz w komunikatorach internetowych (WhatsApp, Skype, Gadu Gadu, Viber itp.) Sprawca podlega karze do 3 lat pozbawienia wolności, jeżeli podszywając się pod inną osobę, wykorzystuje jej wizerunek lub inne jej dane osobowe w celu wyrządzenia jej szkody majątkowej lub osobistej.

Odpowiedzialność przestępcy (stalkera) wzrasta (kara pozbawienia wolności do lat 10), jeżeli pokrzywdzony targnie się na swoje życie. Ściganie przestępstwa stalkingu następuje na wniosek pokrzywdzonego, a w przypadku targnięcia się pokrzywdzonego na życie wszczynane jest z urzędu.

W Polsce ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych jest obowiązkowe. Nie każdy właściciel pojazdu przestrzega jednak przepisów i wielu nie posiada ubezpieczenia OC. Brak ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych wiąże się z nałożeniem kar przez policję oraz opłat przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny.

Co jednak, gdy dojdzie do stłuczki z winy kierowcy jeżdżącego bez ubezpieczenia OC? Sprawą zajmie się Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny, który zastąpi ubezpieczyciela w postępowaniu likwidacji szkody. O odszkodowanie z Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego można ubiegać się w następujących okolicznościach:

• do zdarzenia doszło na terytorium Polski,
• sprawca kolizji lub wypadku nie posiada ubezpieczenia OC, ale posiadamy jego dane osobiste i teleadresowe (w takim przypadku możemy domagać się odszkodowania za uszkodzenie mienia i uszczerbek na zdrowiu),
• sprawca kolizji lub wypadku nie jest nam znany, ale okoliczności zdarzenia potwierdzają, że doszło do niego wskutek udziału pojazdu mechanicznego (wtedy można domagać się odszkodowania za uszczerbek na zdrowiu, a za uszkodzenie mienia tylko, gdy jakiś z poszkodowanych poniósł śmierć lub rozstrój zdrowia był dłuższy niż 14 dni),
• poszkodowany nie posiada ubezpieczenia Auto Casco albo AC nie jest w stanie pokryć wszystkich strat

Zgłoszenie szkody należy złożyć do dowolnego ubezpieczyciela, który przekaże sprawę do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego. Trzeba spisać oświadczenie o zdarzeniu i złożyć oświadczenie sprawcy o braku polisy OC.

Należy przygotować także takie dokumenty jak:

• wskazane wyżej oświadczenia,
• dowód rejestracyjny,
• własne ubezpieczenie OC,
• oświadczenie o braku ubezpieczenia AC,
• rachunki, faktury, kosztorysy, zaświadczenia, dokumentację medyczną itd.

Pamiętaj też, że jeśli poruszasz się po drodze pojazdem bez wykupionej ważnej polisy OC, w razie spowodowania kolizji lub wypadku drogowego, będziesz zobowiązany zwrócić Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu odszkodowanie lub zadośćuczynienie, które zostało wypłacone poszkodowanym (tzw. regres ubezpieczeniowy).